Thema: Eilanden op eigen kracht
Website: https://www.zoetetoekomsttexel.nl
Status: In uitvoering
Zoveel mogelijk zoet water op Texel opvangen en vasthouden voor de irrigatie van landbouwgronden. Dát is de inzet van het IKW-project Zoete Toekomst Texel. Als de proef lukt, kunnen ook boeren op de andere Waddeneilanden en op de vaste wal ervan profiteren. Plus de natuur.
Jaarrond valt er op Texel voldoende neerslag, alleen niet wanneer de behoefte aan water het grootst is. Daar komt bij dat een alternatieve aanvoer van zoet water vanuit een rivier of meer ontbreekt.
De oplossing ligt in het benutten van het vele water dat op de Waddenzee wordt geloosd. Dit water, jaarlijks gaat om circa 44 miljoen kuub, kan momenteel niet goed worden vastgehouden. Dit gegeven biedt echter perspectief, te meer daar de landbouw inschat dat de komende decennia de waterschaarste gaat toenemen vanwege de klimaatverandering. Juist ook daarom is het nú het moment om te investeren in nieuwe irrigatietechnieken om verantwoord te kunnen blijven produceren.
Concreet
Het nu gehonoreerde project moet bijdragen aan het langer vasthouden van regenwater en grondwater uit de duinen op Texel. Op deze manier wordt bijgedragen aan het vergroten van de zoetwatervoorraad.
Het gaat bij Zoete Toekomst Texel om anti-verziltingsdrainage en het vasthouden van zoet water voor de ondergrondse opslag. Het betreft een proef op een schaal van 100 ha. Naast de praktische voordelen levert het project nieuwe kennis en ervaring op die kan worden gebruikt in andere gebieden. Cruciaal is het vullen van de zoetwaterbel voor ondergrondse opslag. En passant wordt hiermee bereikt dat de boeren minder last hebben van zout grondwater. Daarnaast wordt op tien percelen onderzocht hoe anti-verziltingsdrainage werkt in verschillende bodemtypen. Er komen twee ondergrondse opslagsystemen van circa 50 tot 100 hectare, met elk 15 tot 20 waterputten.
Aan de slag
“We hopen dat de pilot slaagt. Voor de eilandboeren zou het een oplossing kunnen bieden voor een steeds nijpender probleem in hun bedrijfsvoering”, aldus de Noord-Hollandse gedeputeerde Cees Loggen, tevens voorzitter van het Dagelijks Bestuur van het Waddenfonds. “Maar ook de flora en fauna op de landbouwgronden zijn erbij gebaat. Zo snijdt het mes aan twee kanten.’’
De proef duurt tot eind 2023. Er is gekozen voor een meerjarige proef, omdat niet elk jaar hetzelfde is qua regenval en droogte. Ook wordt onderzocht wat de effecten zijn op de omgeving, vooral op nabijgelegen natuurgebieden. Een hogere grondwaterstand zou bijvoorbeeld de kwel kunnen wegdrukken. Door gerichte metingen worden de veranderingen in de gaten gehouden.
Totale investering: € 1,8 miljoen
Waddenfonds € 850.000
Provincies € 255.000
Overige financiers € 740.000