Thema: Versterken en vermarkten Werelderfgoed
Website: https://www.mnh.nl/project/donkerte-van-het-waddengebied
Status: In uitvoering

‘De donkerte van het Waddengebied’ is de naam van een opmerkelijk IKW-project om duurzaam toerisme te stimuleren. “Doel is handen en voeten te geven aan de beleving van de duisternis in het Waddengebied”, legt projectleider Erna Krommendijk uit. Het project is een initiatief van de Natuur en Milieufederaties Noord-Holland, Friesland en Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Het Waddengebied is voor Nederlandse begrippen donker, maar dit is vrij onbekend. Het donkerte-project wil die kwaliteit in de schijnwerper zetten, zowel op het vasteland als op de eilanden. “We gaan meerdere plekken inrichten om op een unieke manier de duisternis te beleven” vertelt Krommendijk enthousiast.

Nachttuinen
Opvallend onderdeel van het project is het inrichten van circa vijftien nachttuinen. “Veel mensen weten namelijk niet dat er allerlei planten en dieren zijn die juist actief zijn als het donker is. Die krijgen een plek in de tuinen en we zorgen voor mooie verhalen daaromheen.” Het inrichten van de tuinen is nog wel een ding. “Je kunt bijvoorbeeld geen felle lampen gebruiken, want dan doe je het effect teniet. Daarom denken we aan het inzetten van nachtcamera’s. Daar kun je tegenwoordig heel mooie beelden mee maken en zie je veel meer dan je zou denken. Ook gaan we webcambeelden online delen, zodat iedereen dieren kan spotten die ’s nachts actief zijn. Verder gaan we onder de noemer ‘Nacht van het Wad’ nachtactiviteiten organiseren. Denk aan excursies, diners bij kaarslicht, nachtmuziek en lezingen. Dit gebeurt vier keer per jaar rond astronomisch herkenbare nachten.”

Bevorderen toerisme
Nevendoel van het project is het bevorderen van duurzaam toerisme. “We mikken op de bewuste verblijfs- en dagrecreant, mensen die echt geïnteresseerd zijn in kwaliteiten als duisternis, natuur, rust en stilte. Daar kan niettemin een economische impuls vanuit gaan. Hiervoor gaan we samenwerken met een aantal ondernemers. Zo heeft een camping op Wieringen interesse om de beleving van de duisternis in het activiteitenaanbod op te nemen.” Interessant aspect is dat deze insteek het toeristisch seizoen kan verlengen. “Die donkerte beleef je immers veel minder in het hoogseizoen als het lang licht is. De andere seizoenen zijn hiervoor juist wel aantrekkelijk. Wij zien allerlei kansen voor ondernemers om hier iets mee te doen. Via regiosessies willen we ze inspireren.”

Aandacht is er ook voor het geven van bekendheid aan deze nieuwe vorm van toerisme. “Dit gebeurt onder meer aan de hand van een kalender van de momenten in het jaar waarop er iets te doen is.” Opvallende projectpartner in dit verband is de Rijksuniversiteit Groningen. “De onderzoekers brengen veel nuttige kennis in. In het kader van het project gaat de universiteit extra activiteiten bij het planetarium in het Lauwersmeer ontwikkelen, onder meer om het onderzoek naar sterren dichter bij het publiek te brengen.”

Spannend
Krommendijk kan zelf enorm van genieten van de beleving van de nacht. Zij denkt in dit verband nog vaak terug aan één moment in haar jeugd. “Dat was op Terschelling en het was zo donker dat ik mijn hand voor mijn ogen deed en hem echt niet zag. Ik vond dat spannend en ook wel eng. Ik hoorde namelijk allemaal geluiden en ik dacht van ‘jeetje straks loop ik naast de weg’. Ik associeer duisternis dus met spanning. Tegelijkertijd kan ik enorm genieten van de maan en de sterren. Als je ogen daaraan gewend zijn, zie je opeens van alles. Het leukste is eigenlijk dat het donker beroep doet op je andere zintuigen dan je zicht. Ik hoop dat dankzij ons project hier heel veel mensen van gaan genieten.”

Totale investering: € 3,1 miljoen
Waddenfonds € 1,5 miljoen
Provincies € 0,7 miljoen
Overige financiers € 0,9 miljoen